Sjómannadagurinn í Suðureyrarkirkju 2009

Sjómannadagurinn 2009

Sjómönnum, aðstandendum þeirra og ykkur öllum óska ég hjartanlega til hamingju með daginn.

Einmitt á þessum degi, á sjómannadeginum 2009 dag eiga hamingjuóskir sérstaklega við, því að í fyrsta sinn í manna minnum hefur enginn Íslendingur farist í sjó síðastliðna tólf mánuði, frá sjómannadegi í fyrra til sjómanndagsins í dag.

Þetta eru sannarlega gleðileg tíðindi og það sem mestu varðar, að ekki þurfi að kosta til mannslífum til að fá björg í bú. Eflaust eru margar skýringar á þessum glæsilega árangri, bátar eru betri en þeir voru, veðurspár öruggari og ekki síst hlýtur þessi árangur að vera til marks um hversu langt slysavarnastarf sjómanna og annarra aðila hefur skilað öryggismálum sjómanna á Íslandi.

En þó framfarir á sviði tækni og öryggismála komi hér við sögu, skulum við ekki gleyma góðum Guði, ekki gleyma að fela honum vegi okkar alla. Við vonum og biðjum að áfram megi íslenskir sjómenn stunda störf sín á viðsjálsverðum slóðum við Ísland þannig að öryggi þeirra sé tryggt eins og mest það má og felum þá Guði í hendur.

Og fleiri hamingjuóskir eiga við í dag. Það má líka óska Súgfirðingum til hamingju með það hversu veglega þeir halda sjómannadaginn hátíðlegan. Það verður að segjast eins og er að vegur sjómannadagsins hefur víða farið minnkandi á undanförnum árum og má rekja það til breyttra lífshátta og breyttra aðstæðna í útgerð hér á landi. Þess vegna er það enn meira ánægjuefni hversu mikinn metnað Súgfirðingar leggja í að gera dag sjómanna sem veglegastan.

Já, þjóðfélagið tekur breytingum á flestum sviðum. Meðal þeirra breytinga sem eru einna mest áberandi hér í Súgandafirði þessi árin er að samsetning samfélagsins er að breytast. Æ fleiri útlendingar taka upp búsetu hér og taka drjúgan þátt í atvinnustarfseminni hér á staðnum. Þannig leggja þeir fram sinn ómetanlega skerf til að hér geti þrifist mannlíf og menning.

Og fjörðurinn og fólkið tekur vel á móti hinum nýju landnemum. Sambýlið er friðsamlegt og gott. Gestirnir koma með angan af annarri menningu og um leið kynnast þeir menningunni sem á líf sitt og uppruna hér í firðinum.

Það varðar miklu að þeir sem hér búa miðli til nýju íbúanna af þeirri menningu sem hér blómstrar og hefur gert undanfarna áratugi og aldir.

Og það hafa þeir gert. Meðal þess er að halda veglega hátíðardaga þjóðarinnar, jafnvel veglegar en margir stærri staðir gera. Því Súgfirðingar hafa mikinn metnað í þessum efnum.

1. maí er árlega farin vegleg skrúðganga eða kröfuganga undir spjöldum sem minna á margt það sem betur má fara í samfélaginu. Gangan endar í sundlauginni þar sem ungir Súgfirðingar þreyta kappsund, í og með í minningu þess að verkalýðsfélagið hér á stað stóð myndarlega að byggingu sundlaugarinnar á sínum tíma.

Og dagskrá sjómannadagsins er með þeim veglegri á stóru svæði. Með því að leggja rækt við gamlar hefðir og siði varðveitum við menningu staðarins og miðlum til þeirra ungu og til þeirra sem nýkomnir eru.

Og svo er annars konar menning og menningarlíf sem lifir og dafnar í beitingarskúrum á Eyrinni. Þar eru málin rædd og reifuð frá ýmsum sjónarhornum og niðurstaðan er alltaf í anda staðarins. Ókunnugir verða stundum undrandi á umræðunni því þeir átta sig ekki á því að menn fylgja ekki Ara fróða þegar hann sagði á sínum tíma að ávallt skyldi hafa það sem sannara reynist. Fremur er það haft sem skemmtilegara reynist, það sem safaríkara reynist og það sem kjarnmeira reynist. Og smám saman komast þeir sem aðkomnir eru inn í anda staðarins og byrja að taka þátt í umræðunni sem stunduð er og því mannlífi sem er lifað hér og hefur verið um langan aldur.

Það eru mikil verðmæti fólgin í mannlífinu og staðbundinni menningu í einum firði eins og Súgandafirði og vandséð hvernig íslensk menning muni lifa það af að byggð hér og á svipuðum stöðum hringinn í kringum landið muni leggjast af. Eða þá að staðbundin menning þeirra muni þynnast út og hverfa út í einhvern gráleitan nútíma sem er í senn allt og ekkert.

Þess vegna er það mikilvægt að rækta staðbundin menningarverðmæti og að vera örlát á þau gagnvart þeim sem koma að. Þá mun Súgandafjörður og Suðureyri lifa og dafna og líka sá andi sem hér hefur ríkt lengi og lengur en elstu menn muna. Í því öllu eru fólgin verðmæti sem ekki verða metin til fjár, en eru engu að síður sönn og raunveruleg.

Biskupinn yfir Íslandi, herra Karl Sigurbjörnsson, heiðraði Súgandafjör með nærveru sinni sl. fimmtudagskvöld og föstudagmorgun. Heimsótti hann kirkjurnar og kynnti sér margt sem kirkjustarf varðar.  Var sú heimsókn öll hin ánægjulegasta.

Í merkri prédikun sem hann flutti á fimmtudagskvöldið hér í kirkjunni vitnaði hann í orð þess efnis að við mannfólkið höfum hið innra með okkur rúm, sem er eins og Guð í laginu. Hins vegar væri það svo, að oft væri þetta rými fyllt með öðru en því sem því væri ætlað. Margir fylla þetta rými áhyggjum og kvíða gagnvart hinu ókomna eða þá eftirsókn eftir því sem ef til vill skiptir minnstu máli í lífi okkar ef vel er að gáð.

Ef til vill er þyngsta byrðin að bera í lífinu sú að telja að hvaðeina sem gerist sé undir mér einum komið, að einstaklingurinn sé höfundur sjálfs sín og eigin lífs. Þeir sem svo hugsa setja sjálfan sig í rýmið hið innra sem er Guði ætlað. Slík afstaða hlýtur að enda með skipbroti. Þegar allt kemur til alls, þá er þetta verk, að fylla tómið hið innra með okkur með Guðs anda, ekki á okkar höndum. Þvert á móti þá er það Guðs verk, verk sem við felum honum í bæn.

Það er gott til þess að vita, að ekki er allt í lífinu á okkar ábyrgð. Þó er ábyrgð til staðar. Sú ábyrgð að gangast við því hver við erum, að viðurkenna mennsku okkar, að viðurkenna að við séum af Guði sköpuð og ábyrg gagnvart honum á sama hátt og barn gagnvart kærleiksríku foreldri. Og það er gott að fela Guði kærleikans alla sína vegu.

"Eg er á langferð um lífsins haf", segir í sálminum góða.  Öll erum við á för inn í framtíð sem er okkur að miklu leyti hulin.  Gleði - harmur, styrkur - vanmáttur, líf - dauði.  Allt þetta bíður okkar í einhverri mynd á för okkar um tímans haf.  Þá er gott að beina sjónum sínum þangað sem hjálpina er að finna, þangað sem víðsýnna er, þangað sem okkur gefst sýn á það, hvaðan við komum og hvert för er heitið.

Með Jesú um borð í fari lífsins, með orð hans í huga, með anda hans í hjarta, þar er okkur borgið.  Í Jesú nafni.  Amen.

Hugvekja flutt við guðsþjónustu í Suðureyrarkirkju á sjómannadegi 7. júní 2009.

VH